“Şərq və Qərb:
ortaq mənəvi dəyərlər, elmi-mədəni əlaqələr”
Şərqşünas alim Aida İmanquliyevanın 70 illik yubileyinə həsr olunan
Beynəlxalq İbn Ərəbi Simpoziumu
9-11 oktyabr 2009-cu il, Bakı, Azərbaycan
9-11 oktyabr 2009-ci il tarixlərində Bakıda XX əsrin tanınmış şərqşünas alimi Aida İmanquliyevanın 70 illik yubileyinə həsr olunan “Şərq və Qərb: ortaq mənəvi dəyərlər, elmi-mədəni əlaqələr” mövzusunda Beynəlxalq İbn Ərəbi Simpoziumu keçirilmişdir. Milli Elmlər Akademiyasının və Böyük Britaniyanın Oksford Universitetinin İbn Ərəbi Cəmiyyətinin təşkilatçılığı ilə baş tutan simpoziumun gedişində görkəmli alimin bu istiqamətdə tədqiqatları və araşdırmaları ətrafında müzakirələr aparılmışdır. Simpoziumda A.İmanquliyevanın yaradıcılığında Şərq-Qərb mədəniyyətlərinin qarşılıqlı təsiri və əlaqələri, ortaq mənəvi dəyərləri, sivilizasiyaların yeni inkişaf mərhələsinin mədəni təməlini formalaşdıran amillər, İbn Ərəbinin bədii, fəlsəfi yaradıcılığı ilə Azərbaycan klassik ədəbiyyatı arasında əlaqə və digər mövzularda məruzələr dinlənilmiş, bu istiqamətdə müasir dünya elmini düşündürən problemlər ətraflı müzakirə olunmuşdur.
Simpoziumun ilk iclası Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində "Professor Aida İmanquliyevanın elmi yaradıcılığında Şərq və Qərb" mövzusunda təşkil edilmiş ilk iclasa Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialının rektoru, professor Nərgiz Paşayeva, akademik Aleksandr Kudelin və professor Səlahəddin Xəlilov həmsədrlik etmişlər.
Tədbirdə akademik Aleksandr Kudelinin rus dilində, AMEA-nın müxbir üzvü Səlahəddin Xəlilovun Azərbaycan, rus və türk dillərində çap edilmiş kitablarının təqdimatı keçirilmişdir.
İclasda professorlar Nataliya Priqarina, Vilayət Cəfər, Gövhər Baxşəliyeva, Elxan Əzizov və elmlər doktoru İmamverdi Həmidovun "XIX əsrin birinci yarısında Şərq və Qərb ədəbiyyatının qarşılıqlı təsiri: yarımçıq dialoqun davamı", "Ərəb ədəbiyyatşünaslığında Şərq-Qərb ədəbi əlaqələrinin öyrənilməsi və Aida İmanquliyevanın tədqiqatları", "İbn Ərəbi və Azərbaycan ədəbi-fəlsəfi fikir ənənələri", "Şərq ədəbiyyatında romantizmə dair", "Görkəmli şərqşünas alim, professor Aida İmanquliyevanın Azərbaycan şərqşünaslıq elminin inkişafında rolu", "Aida İmanquliyevanın məqalələri" və "Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsində "Ərəb ədəbiyyatı" fənninin tədrisində professor Aida İmanquliyevanın rolu" mövzularında məruzələri dinlənilmişdir.
Professorlar Rafael Hüseynovun və Qasım Kakainin həmsədrliyi ilə keçirilmiş növbəti iclasın mövzusu "İbn Ərəbi Şərqdə və Qərbdə: oxşarlıqlar və fərqlər"ə həsr olunmuşdur.
İclasda professor Rafiq Əliyev, tədqiqatçı Stefan Hirtenşteyn, elmlər doktorları Sonya Useynova, Anar Əzimov və dosent Yelena Papçenkonın "Mənim eşqim şimşək və onun parıltıları üçündür: İbn Ərəbinin təlimləri işığında Şərq və Qərb müzakirələri", "Sartrın ekzistensializmi və işraqilik: müqayisəli təhlil", "İbn Ərəbinin poetik yaradıcılığında lirik poeziyanın ənənəvi motivləri və obrazları", "Qərb və Şərq təfəkküründə oxşarlıqlar və ziddiyyətlər", "İbn Ərəbi və Meister Ekhartın Tanrısı: dinlərin Tanrısı filosofların Tanrısı deyil", "Şərq və Qərb mədəniyyətlərinin qarşılıqlı əlaqəsi prosesində alimin rolu" mövzularında çıxışları maraqla qarşılanmışdır.
"İbn Ərəbi irsi və təsəvvüf" mövzusuna həsr edilmiş iclasa isə professsor Stanislav Prozorov və akademik Ağamusa Axundov həmsədrlik etmişlər.
Professorlar Hasan Kamil Yılmaz, Zaim Xenşelaui, Könül Bünyadzadə, elmlər doktorları Nəsib Göyüşov, T.Yermakova, Klara Tacikova və tədqiqatçı Andrey Lukaşev "İbn Ərəbinin düşüncə modelini müəyyənləşdirən əsas aspektlər", "Sankt-Peterburq şərqşünaslığının XIX-XX əsrlərdə dünya dinlərinin tədqiqi metodologiyasının töhfəsi", "İbn Ərəbi ənənələri təsəvvüf fəlsəfəsində", "İbn Ərəbi: "Vəhdəti-vücud" konsepsiyası bəşəri sistemin əxlaq problemi kimi", "Məhəmməd peyğəmbər təsəvvüf ənənəsində Tanrıya mistik sevginin kamil təcəssümü kimi", "Konəvinin "Qırx hədis"ində İbn Ərəbi", "Mahmud Şəbüstərinin "Sirlər gülüstanı" poemasında qeyri-islami simvolun ontoloji əsasları" mövzularında məruzələrlə çıxış etmişlər.
***
AMEA-nın Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyində "İbn Ərəbi və klassik Azərbaycan ədəbiyyatı" mövzusunda keçirilmiş iclasa akademik Vasim Məmmədəliyev və professor Mahmud Erol Kılıc həmsədrlik etmişlər.
Tədbirdə professorlar Denis Qril, Teymur Kərimli, Seyid Hüseyn Nəsr, elmlər doktorları Sesiliya Tvinç, Afaq Əsədova və Lalə Əlizadənin "Laməkan", "İbn Ərəbi və türk düşünürləri", "Azərbaycan ədəbiyyatı və sufizm", "Xaqaninin "Şiniyyə" qəsidəsi və ona yazılan nəzirələr", "İbn Ərəbinin baxışlarında nurun dönməsi", "Mistisizm və ədəbiyyat: dünən, bu gün və sabah", "Azərbaycan məktəbi və onun bugünkü əhəmiyyəti" mövzularında məruzələri dinlənilmişdir.
Akademik Nailə Vəlixanlının və doktor Mehmet Rıhtımın rəhbərlik etdikləri "İbn Ərəbinin hərf simvolizmi, hürufilik və işraqilik təlimləri"nə həsr edilmiş iclasda professorlar Azadə Musayeva, Əliyar Səfərli, elmlər doktorları Pərvanə Bayram, Möhsün Nağısoy, Yanis Esots və Səadət Şıxıyevanın "Seyid Nigaridə İbn Ərəbi təsiri və vəhdəti-vücud", "Azərbaycan təsəvvüfündə İbn Ərəbi təsiri və Seyid Yəhya Bakuvidə hərf-ədəd simvolu", "Zeynalabdin Şirvani və onun "Bustanül-arifin" əsəri", "İbn Ərəbi və Sührəvərdinin düşüncəsində kosmik təxəyyül", "İbn Ərəbinin hərf simvolizmi və hürufilik təlimi", "Nəsiminin elmi tərcümeyi-halı və nəsimişünaslığın durumu" mövzularında çıxışları dinlənilmişdir.
Professor Ceyms Morris və akademik Bəkir Nəbiyevin rəhbərlik etdikləri bölmə iclasının mövzusu isə "İbn Ərəbi və fəlsəfə"yə həsr edilmişdir.
Tədbirdə professorlar İlham Məmmədzadə, Bəkri Əlaəddin, Zümrüd Quluzadə, elmlər doktorları Klod Addas, Əkrəm Dəmirli, Qalya Kurmanqaliyeva "İbn Ərəbinin "Əhli-Beyt" anlayışı", "İbn Ərəbinin ağlı tənqidi: tənzih və təşbih arasında Allahı bilmə", "Müasir dünya tarixinin və keçmiş irsin inteqral dünyagörüşü", "İbn Ərəbi düşüncəsinin müasir cazibəsi", "Fəlsəfə tarixində İbn Ərəbinin tədqiqi kontekstində metodologiya haqqında", "Fütuhatül-Məkkiyyə"də əsas fikirlər" və "İbn Ərəbinin fəlsəfi irsinin şərhi haqqında" mövzusunda məruzələr etmişlər.
Müzakirələrdən sonra bölmə iclaslarına yekun vurulmuşdur.
AzərTAc
|