Müsabiqədə Əbu Turxanın “Kimdir müqəssir: əzən, yoxsa əzilən?” sualına verilən cavabların dəyərləndirilməsi yekunlaşdırılmışdır. Suala 45 iştirakçı cavab vermiş və 15 bəyənilən cavab saytda yerləşdirilmişdir. Bunlardan 3 ən yaxşı cavabın müəllifi mükafata layiq görülmüşdür.
I yer – Sərraf Balaxan: “Nə əzən, nə də əzilən günahkardır. Birincisi cəhalətin, ikincisi səfalətin qurbanıdır. Hər ikisinə yazıqlar olsun!”
II yer – Fəridə: “Həyatda hər şey nisbi olduğu kimi bu da nisbidir, yəni şəraitə görə, mühitə görə, insanlara görə, vəziyyətə görə və s. bu dəyişir məncə burda məqsəd kimisə əzmək deyil və buna birmənalı cavab vermək də mümkün deyil, məncə hər kəs öz arzularının arxasınca gedir və ya getməyə çalışır. Bu yolda kimisə əzmək acizlik əlamətidir, çünki bu yemə birinci çatmaq istəyən heyvanın digərini tapdalamasına bənzəyir, fikrimcə bu yolda qələbə hər kəsin müəyyən dərəcədə marağını nəzərə almaqla (çünki yenə də hər şey nisbidir) istədiyin hədəfə çatmaqdır. Müqəssir deməzdim, sadəcə buna səbəb bizim istəklərimiz və bunu istəməyə məcbur edən cəmiyyətimizdir, yəni yenə özümüzük”.
III yer – Fidan Məcidli: “Həyatın nisbi qanunlarında müqəssir yoxdur!”
Əlavə mükafat – Qönçə Məmmədova: “Müqəssirin kim olduğu aydındır. Çünki əzilən (məzlum) əzənin (zalımın) zülmünə dözürsə və baş qaldırmırsa günah elə özündədi. Və sonda şərəfli həyatın əsasını biganəlik və mütilik yox, mübarizə təşkil edir”.
Müsabiqədə göstərdiyi xüsusi fəallığa görə mükafata layiq görülür.
Ümumiləşdirmə:
– “Fəlsəfi Diskurs”un nəticələrini qənaətbəxş saymaq olarmı? İştirakçıların düşüncə tərzi haqqında nə kimi təsəvvür yaranır?
– Bizim gənclər problemdə, situasiyada müəyyən bir məqamı önə çəkərək, digərlərini sanki unudurlar. Yəni ən böyük çatışmazlıq mücərrəd düşüncədən konkretə keçid mərhələsindədir. Məsələn, “əzən və əzilən” görüntüsünün arxasında olduqca fərqli mahiyyətlər dayana bilər:
1. “Eyni çəki dərəcəsindən olan” tərəf-müqabillərin könüllü döyüşündə kim üstündürsə o da qalib gəlir. Qalib və məğlub “əzən-əzilən” görüntüsü yaradır. Əslində isə bu bir mübarizədir. Burada şəhid olurlar, məğlub olurlar, amma əzilmirlər. Burada üstünlük nəticəyə görə yox, motivə görə verilməlidir. Haqq uğrunda mübarizə aparan nəticədən asılı olmayaraq həmişə qalibdir. Onun qalibiyyəti Haqq yolunu seçməsində, Haqqı müdafiə etməsindədir. “Haqq nazilər, üzülməz”.
2. Qeyri-bərabər tərəflərin qarşılaşması: nəticə öncədən bəllidir. Kim isə öz tayı ilə vuruşmaq əvəzinə, özündən qat-qat zəif olanı əzməkdən çəkinmir. (Yeri gəlmişkən, iştirakçıların çoxu bu variantdan çıxış etmişdir). Burada da iki halı fərqləndirmək olar. Birincisi, əzənin yaşayışı, həyatının təminatı bunu tələb edir (şirin öz ovuna münasibəti: ac qalmamaq üçün nə qədər lazımdırsa, o qədər ovlayır). İkincisi, sadəcə həzz almaq üçün əzmək (canavar-qoyun; gəlincik-toyuq münasibəti: doymaqla kifayətlənməyib, digərlərini də “əzir”). Burada əzmək prosesi mübarizəsiz baş verir. “Əzilən gərək özünü qorusun, əzilməsin” məntiqi qüsurludur. Əzilənin mühafizəsini üçüncü tərəf həyata keçirməlidir. Sivilizasiya qoyunu canavardan qorumaqla başlayır. Cəmiyyətin formalaşması, dövlətin yaranması həm də məhz zəiflərin mühafizə olunması ehtiyacından doğur.
3. Dəmir döyülərək qılınca, xəmir yoğrularaq çörəyə, gil əzilərək qaba çevrilir. Burada əzilən tərəfin pozitiv perspektivi var. “Müqəssir” həyatın hərəkətverici qüvvəsi olur. Bir cəhətə də diqqət yetirək ki, bu şərafətli yolun məşəqqəti təkcə əzilməklə, döyülməklə bitmir, gərək həm də oddan keçəsən.
4. “Kim güclüdürsə, o haqlıdır” məntiqindən “Kim haqlıdırsa, o güclüdür” məntiqinə keçidin dialektikası açılmalıdır.
5. Və s.
çap et