ÖN SÖZ Müasir dünya çox sürətlə dəyişir və indiyidək istər dünya siyasəti, iqtisadiyyatı və mədəniyyətində baş verən hadisələr, istərsə də insanların həyat tərzi və ənənəvi dəyərlərin dəyərsizləşməsi istiqamətindəki təbəddülatlar fəlsəfə və sosial-siyasi elmlər qarşısında da çox ciddi vəzifələr qoyur. Neyrofizioloji və neyropsixoloji sahələrdə əldə olunmuş son nailiyyətlər ənənəvi fəlsəfi təlimlərə yenidən baxılmasını tələb edir. İnsanın daxili aləminə yönəlik elmi-təcrübi araşdırmalar, genlərin və neyronların öyrənilməsi idrak nəzəriyyəsi üçün yeni perspektivlər açır. Ona görə də fəlsəfədə ən azı üç istiqamətdə aktuallaşma baş verməkdədir. Birincisi, bütün klassik fəlsəfi irsin yeni elmi bilgilər və sosial-siyasi gerçəklik əsasında yenidən dəyərlənirilməsi zərurəti. İkincisi, dünyanın siyasi həyatında ortaya çıxan və klassik sosial-siyasi təlimlərlə bir araya sığmayan yeni meyllərin elmi-fəlsəfi izahını vermək zərurəti. Üçüncüsü, XXI əsrdə meydana çıxmış yeni müstəmləkəçilik üsullarının, qeyri-hərbi, mental-siyasi metodların, kütlə psixologiyasına və beyinlərin idarə olunmasına əsaslanan qlobal təxribatların həyata keçirilməsi, mediyanın və virtual məkanın siyasi güc amilinə çevrilməsi, kütlələrin dini inanclarının süni yollarla yönləndirilməsi və siyasi təxribat potensialı olaraq kullanılması, geri qalmış ölkələr üzərində aparılan siyasi-ideoloji və psixoloji eksperimentlər – bir sözlə, XX əsrin nailiyyəti sayılan, renossans və maarifçilik zəminində formalaşmış humanizm prinsiplərinə yad olan yeni qlobal proseslər hələ də elmi-fəlsəfi tədqiqat obyektinə çevrilməmişdir. Hərbi müdaxilələri əvəz edən iqtisadi qlobalizm indi də insanların mənəvi-intellektual gücünün inhisara alınması istiqamətində addımlar atır. Amma bütün bu hadisələrin insanlığın indiyədək araşdırmış olduğu və əməli fəalıyyətində istinad etdiyi yüksək mənəvi prinsiplərlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Yoxsa fəlsəfə sahəsində “şərin fəlsəfəsi” kimi bəlli olan təlimlər yeni libaslara bürünüb və gizlicə humanizmin yerini tutub, - xəbərimiz yoxdur? Dünyanı getdikcə daha çox dərəcədə idarə edən böyük güclərin tətbiq etdikləri yeni siyasi-ideoloji və psıxoloji-militarist metodların öyrənilməsi müəlliflərimizin də diqqət mərkəzində olacaqdır. Bununla belə, ənənəvi fəlsəfənin XXI əsrə transformasiyası davam edir. Nəticədə fəlsəfədə yeni dalğalarla əvvəlki dalğaların toqquşması baş verir. Militarist, siyasi və ideoloji qarşıdurmalar getdikcə şiddətləndiyi bir şəraitdə çoxlarının hələ də fərqində olmadığı daha böyük miqyaslı bir qarşıdurma formalaşır ki, kim yeni dövrün bu özəlliyini vaxtında nəzərə ala bilsə, gələcək də onundur. Təəssüf ki, yaşlı nəsil virtual dünyadan və yeni texnologiyalardan, gənc nəsil isə fəlsəfədən yan keçməyə çalışır. Nəticədə dövrün bu iki nəhəng prosesi ya görüşü bilmir, ya da bu görüş yeni tipli konfliktlərə səbəb olur. Halbuki, insanlığın invariantları, sabit, dəyişməz şərtləri, təməl prinsipləri yaxşı-yaxşı mənimsənilməsə, təməllər bir az da möhkəmləndirilməsə, həyatın hələ tarixin sınağından çıxmamış, sosial-siyasi təcrübədə yoxlanmamış yeni üzü özünü göstərir, mənəvə-intellektual proseslər insansızlaşır və insan hədəfi bəlli olmayan axınlara düşür. Jurnalımızın bu sayında mənəviyyat məsələlərinə diqqətin artması da görünür, bu aktuallığın əks-sədasıdır. Amma məqalələrin çoxu fəlsəfə və ictimai-siyasi fikir tarixinə yönəlidir. Yeninin işığında keçilmiş yollara bir də nəzər salınmasına da ehtiyac var. Yeni sayımızda dövrümüzün ab-havasını ifadə edən yeni mövzular diləyi ilə! İÇİNDEKİLER Redaksiya Şurasından .. 4 Fəlsəfə Tarİxİ Turgut AKYÜZ – Fəxrəddin Razinin məntiq məktəbi: təmsilçilər və əsərləri6 Könül BÜNYADZADƏ - Rabiə əl-Ədəviyyə (VIII əsr) və Edith Stein (XX əsr). Eşqin fenomenologiyası27 Vahdettin IŞIK – Fatih Kərimi və İstanbul Məktubları44 Fulya BAYRAKTAR – Samiha Ayverdinin Mədəniyyət Fəlsəfəsinə Bir Giriş. 61 Ali Sertan BEŞER - Leo Ştraussa Görə Siyasət Fəlsəfəsinin Tarixsəlçi və Pozitivist Sosial Elmlər Anlayışından Təhlili 83 Həlimə QAFAROVA - Müasir Fəlsəfədə Rasionallıq Tipləri Haqqında. 104 Mənəvİyyat və sİyasət fəlsəfəsİ Səlahəddin XƏLİLOV - Mənəviyyat və onun konfiqurasiyası112 Hatice Nur Beyaz ERKIZAN – Fəlsəfə və həyat haqqında...129 Malenko Sergey ANATOLYEVİÇ, Nekita Andrey QRİQORYEVİÇ – Qorxu kinomatoqrafiyası: bio-siyasiləşdirilmiş patomifologiya kimi (I) 141 Gülsüm MEHDİYEV – Təfəkkür tərbiyəsi və ya uşaqlar üçün fəlsəfə. 163 Esselər və qeydlər.. 176 Elmİ-fəlsəfİ həyat UFAD Fəlsəfə Təqvimi – 2017. 189 UFAD ilə Türkiyə Fəlsəfə Dərnəyi Arasında Protokol İmzalandı 190 “Şərqdən Qərbə Fəlsəfə Körpüsü” Seminarı 191 “Türk Dünyasının Çağdaş Gerçəkləri Ədəbi-Bədii və Fəlsəfi Konteksdə” Seminarı192 IV. Beynəlxalq İbn Xəldun Simpoziumu
|