ÖN SÖZ Müasir dünya çox sürətlə dəyişir və indiyidək istər
dünya siyasəti, iqtisadiyyatı və mədəniyyətində baş verən hadisələr, istərsə də
insanların həyat tərzi və ənənəvi dəyərlərin dəyərsizləşməsi istiqamətindəki təbəddülatlar
fəlsəfə və sosial-siyasi elmlər qarşısında da çox ciddi vəzifələr qoyur. Neyrofizioloji və neyropsixoloji sahələrdə əldə
olunmuş son nailiyyətlər ənənəvi fəlsəfi təlimlərə yenidən baxılmasını tələb
edir. İnsanın daxili aləminə yönəlik elmi-təcrübi araşdırmalar, genlərin və
neyronların öyrənilməsi idrak nəzəriyyəsi üçün yeni perspektivlər açır. Ona görə də fəlsəfədə ən azı üç istiqamətdə
aktuallaşma baş verməkdədir. Birincisi, bütün klassik fəlsəfi irsin yeni elmi
bilgilər və sosial-siyasi gerçəklik əsasında yenidən dəyərlənirilməsi
zərurəti. İkincisi, dünyanın siyasi həyatında ortaya çıxan və
klassik sosial-siyasi təlimlərlə bir araya sığmayan yeni meyllərin elmi-fəlsəfi
izahını vermək zərurəti. Üçüncüsü, XXI əsrdə meydana çıxmış yeni müstəmləkəçilik
üsullarının, qeyri-hərbi, mental-siyasi metodların, kütlə psixologiyasına və
beyinlərin idarə olunmasına əsaslanan qlobal təxribatların həyata keçirilməsi,
mediyanın və virtual məkanın siyasi güc amilinə çevrilməsi, kütlələrin dini
inanclarının süni yollarla yönləndirilməsi və siyasi təxribat
potensialı olaraq kullanılması, geri qalmış ölkələr üzərində aparılan
siyasi-ideoloji və psixoloji eksperimentlər – bir sözlə, XX
əsrin nailiyyəti sayılan, renossans və maarifçilik zəminində formalaşmış
humanizm prinsiplərinə yad olan yeni qlobal proseslər hələ də elmi-fəlsəfi tədqiqat
obyektinə çevrilməmişdir. Hərbi müdaxilələri əvəz edən iqtisadi qlobalizm
indi də insanların mənəvi-intellektual gücünün inhisara alınması istiqamətində
addımlar atır. Amma bütün bu hadisələrin insanlığın indiyədək araşdırmış olduğu
və əməli fəalıyyətində istinad etdiyi yüksək mənəvi prinsiplərlə heç bir əlaqəsi
yoxdur. Yoxsa fəlsəfə sahəsində “şərin fəlsəfəsi” kimi bəlli olan təlimlər
yeni libaslara bürünüb və gizlicə humanizmin yerini tutub, - xəbərimiz yoxdur? Dünyanı getdikcə daha çox dərəcədə idarə edən böyük
güclərin tətbiq etdikləri yeni siyasi-ideoloji və psıxoloji-militarist
metodların öyrənilməsi müəlliflərimizin də diqqət mərkəzində olacaqdır. Bununla belə, ənənəvi fəlsəfənin
XXI əsrə transformasiyası davam edir. Nəticədə fəlsəfədə yeni dalğalarla əvvəlki
dalğaların toqquşması baş verir. Militarist, siyasi və ideoloji qarşıdurmalar
getdikcə şiddətləndiyi bir şəraitdə çoxlarının hələ də fərqində olmadığı daha
böyük miqyaslı bir qarşıdurma formalaşır ki, kim yeni dövrün bu özəlliyini
vaxtında nəzərə ala bilsə, gələcək də onundur. Təəssüf ki, yaşlı nəsil virtual dünyadan və yeni
texnologiyalardan, gənc nəsil isə fəlsəfədən yan keçməyə çalışır. Nəticədə dövrün
bu iki nəhəng prosesi ya görüşü bilmir, ya da bu görüş yeni tipli konfliktlərə
səbəb olur. Halbuki, insanlığın invariantları, sabit, dəyişməz şərtləri, təməl
prinsipləri yaxşı-yaxşı mənimsənilməsə, təməllər bir az da möhkəmləndirilməsə,
həyatın hələ tarixin sınağından çıxmamış, sosial-siyasi təcrübədə yoxlanmamış
yeni üzü özünü göstərir, mənəvə-intellektual proseslər insansızlaşır və insan
hədəfi bəlli olmayan axınlara düşür. Jurnalımızın bu sayında mənəviyyat məsələlərinə
diqqətin artması da görünür, bu aktuallığın əks-sədasıdır. Amma məqalələrin
çoxu fəlsəfə və ictimai-siyasi fikir tarixinə yönəlidir. Yeninin işığında
keçilmiş yollara bir də nəzər salınmasına da ehtiyac var.
Yeni
sayımızda dövrümüzün ab-havasını ifadə edən yeni mövzular diləyi ilə! İÇİNDEKİLER Redaksiya Şurasından .. 4 Fəlsəfə Tarİxİ Turgut AKYÜZ – Fəxrəddin
Razinin məntiq məktəbi: təmsilçilər və əsərləri 6 Könül BÜNYADZADƏ - Rabiə əl-Ədəviyyə
(VIII əsr) və
Edith Stein (XX əsr).
Eşqin fenomenologiyası 27 Vahdettin IŞIK – Fatih Kərimi
və İstanbul Məktubları 44 Fulya BAYRAKTAR – Samiha Ayverdinin Mədəniyyət Fəlsəfəsinə Bir Giriş. 61 Ali Sertan BEŞER - Leo Ştraussa Görə Siyasət Fəlsəfəsinin Tarixsəlçi və
Pozitivist Sosial Elmlər Anlayışından Təhlili 83 Həlimə QAFAROVA - Müasir
Fəlsəfədə Rasionallıq Tipləri Haqqında. 104 Mənəvİyyat və sİyasət fəlsəfəsİ Səlahəddin
XƏLİLOV - Mənəviyyat və onun konfiqurasiyası 112 Hatice Nur Beyaz ERKIZAN – Fəlsəfə və həyat haqqında... 129 Malenko Sergey
ANATOLYEVİÇ, Nekita Andrey QRİQORYEVİÇ – Qorxu kinomatoqrafiyası: bio-siyasiləşdirilmiş
patomifologiya kimi (I) 141 Gülsüm MEHDİYEV –
Təfəkkür
tərbiyəsi və ya uşaqlar üçün fəlsəfə. 163 Esselər və qeydlər.. 176 Elmİ-fəlsəfİ həyat UFAD Fəlsəfə Təqvimi
– 2017. 189 UFAD
ilə Türkiyə Fəlsəfə Dərnəyi Arasında Protokol İmzalandı 190 “Şərqdən
Qərbə Fəlsəfə Körpüsü” Seminarı 191 “Türk Dünyasının
Çağdaş Gerçəkləri Ədəbi-Bədii və Fəlsəfi Konteksdə” Seminarı 192 IV. Beynəlxalq
İbn Xəldun Simpoziumu
|