Jurnalımızın bu sayında nəzəri-fəlsəfi məsələlərlə
yanaşı, fəlsəfənin tətbiqi tərəfinə, yaşam fəlsəfəsinə, fəlsəfi həqiqətlərin
aktual həyata daşınmasına və bu missiyanın həyata keçirilməsində ədəbiyyatla
sıx əlaqə imkanlarının araşdırılmasına daha çox yer verilir.
İnsanı idarə edən onun düşüncəsi və hissiyyatıdır.
Müxtəlif insanlarda bu iki komponentin nisbəti də müxtəlif olur. Kim isə hər
şeyi ölçüb-biçir, başqası daha çox duyğusal olur. Kim isə hər işdə məhz fayda
axtarır, başqası gözəlliyə daha çox üstünlük verir və s. Təəssüratdan çıxış
etmək, qəlbinin hökmü ilə iş görmək Şərqdə yaxşı hal sayıldığı halda, Qərbdə
bir çatışmazlıq kimi dəyərləndirilir. Hər şeyə ani reaksiya verməkdənsə,
ölçüb-biçmək, qərarı ağıl süzgəcindən keçirmək daha düzgün sayılır. (Yeri
gəlmişkən, bizdə də «yüz ölç, bir biç» hikməti yaranmışdır. Lakin təəssüf
ki, əməli fəaliyyətdə bunu nəzərə alanlar azdır. Qərbdə isə bu hikmət
ictimai şüura, mentalitetə daxil olmuşdur). Lakin Qərbdə pozitivizm və praqmatizmlə
yanaşı, ekzistensialist yanaşma da vardır ki, bu yanaşmaya görə hadisələrin
özü və ya məntiqi dərki yox, ancaq emosional yaşantısı həqiqi mövcudluqdur.
İnsanların ixtisas fəaliyyəti maddi istehsal və ya
xidmət, elm və ya mədəniyyət, yaxud istənilən başqa sahədə olmasından asılı olmayaraq,
ən çox əqli və əməli biliklərə, peşə vərdişlərinə əsaslanır. Bununla yanaşı,
hər bir insan təbiətə, ətrafındakı hadisələrə, ünsiyyətdə olduğu insanlara
müəyyən estetik münasibət bəsləyir. O, hadisələrdən təsirlənir və təəssüratlarını
hansı isə formalarda ifadə etməyə çalışır. Bədii təfəkkür də, bədii yaradıcılıq
da gerçəkliyin estetik dəyərləndirilməsi prosesində ortaya çıxır.
|